زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

اسم (فقه)




اسم به‌معنای نام و عنوان است و در علم فقه، در ابواب طهارت، نکاح، طلاق و یمین از از آن سخن به‌میان آمده است.


۱ - تعریف اسم


اسم لفظی است که بر چیزی که اسم بر او نهاده شده (مسمّی) دلالت کند مانند لفظ دیوار که بر معنای معروف دلالت دارد.

۲ - تأثیر اسم در احکام


تمام احکام بر اسم، یعنی عنوان موضوع حکم مترتّب می‌شوند و با زایل شدن اسم و عنوان، حکم نیز زایل می‌شود بنابراین سگ- که نجس است- اگر استحاله شده و تبدیل به نمک شود پاک می‌گردد، زیرا عنوان نمک از عناوین نجس نیست.
[۱] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۲، ص۴۸۷.    
[۲] بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۵، ص۱۹۸.    
[۳] بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة ج۱۱، ص۳۹۸.    
[۴] طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۱۵۷.    


۳ - تشخّص و تعیّن با اسم


اسم و عنوان هر چیزی موجب تعیّن و تشخّص آن می‌گردد، بنابراین در مواردی که تعیّن شرط است همچون زوجین در عقد ازدواج یا زوجه در طلاق، باید با اسم بردن یا اشاره یا توصیف، مشخص گردد.
[۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۵۷.    
[۶] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۲، ص۱۰۶.    
[۷] نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعه، ج۱۶، ص۱۰۲.    


۴ - احکام شرعی اسم


احکامی بر اسم بار می‌شود که به آنها اشاره می‌شود.

۴.۱ - استحباب نام بردن


نوشتن اسم میّت و اسم پدرش بر روی جریدتین، کفن و قبر میّت
[۸] طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۱۷.    
[۹] طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۴۳.    
[۱۰] امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۲.    
و نیز بردن نام نوزاد و اسم پدرش هنگام ذبح عقیقه مستحب است.
[۱۱] شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۴۲۸.    


۴.۲ - کراهت نام بردن


صدا کردن پدر و مادر به اسم مکروه است.
[۱۲] شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۵۰۵.    


۴.۳ - بردن نام خداوند


بردن نام خداوند در آغاز کارها مستحب
[۱۳] شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۱، ص۴۲۳.    
و از شرایط صحّت ذبح، نحر و صید حیوان خشکی است.
[۱۴] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۶، ص۱۱۳.    


۴.۴ - نهادن نام نیک بر فرزندان


نهادن نام نیک بر فرزندان از حقوق آنان بر پدر است.
[۱۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۵۳.    


۵ - پانویس

 
۱. ↑ محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۲، ص۴۸۷.    
۲. ↑ بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۵، ص۱۹۸.    
۳. ↑ بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة ج۱۱، ص۳۹۸.    
۴. ↑ طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۱۵۷.    
۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۵۷.    
۶. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۲، ص۱۰۶.    
۷. ↑ نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعه، ج۱۶، ص۱۰۲.    
۸. ↑ طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۱۷.    
۹. ↑ طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۴۳.    
۱۰. ↑ امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۲.    
۱۱. ↑ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۴۲۸.    
۱۲. ↑ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۵۰۵.    
۱۳. ↑ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۱، ص۴۲۳.    
۱۴. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۶، ص۱۱۳.    
۱۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۵۳.    


۶ - منبع


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۱۵-۵۱۶.    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.